Pustynie w Polsce? Jak to?

Jakie miejsca przychodzą nam na myśl, gdy słyszymy słowo „pustynia”? Banalne. Azja, Afryka i ogólnie wszystko to, co poza Europą... Sahara, Gobi, Kazył-Kum, Patagońska! Pojechałoby się zobaczyć z bliska to egzotyczne przejęcie terenu przez piasek, prawda? Na szczęście jest kilka miejsc, które uchodzą za europejskie pustynie. I wiecie co jest najlepsze? Te pustynie znajdują się w naszej Polsce! Mało osób pamięta je z lekcji geografii, mało osób je odwiedza, dlatego należą wciąż do kategorii „nieznane atrakcje Polski”.

Przedstawiam dwie pustynie znajdujące się na południu Polski. Jazdy na wielbłądach nie będzie, ale zawsze można przemierzyć je konno, wynajętym quadem, lub po prostu biegać po niekończącym się piasku.

Pustynia Błędowska - skąd ona się wzięła?

Historia powstania pustyni ma bezpośredni związek z lądolodem, który pokrywał znaczną część Polski w okresie zwanym plejstocen (nieformalnie epoka lodowcowa, czyli jakieś 200tys. lat temu). Co ma wspólnego pustynia z lodem? A no lód ten w końcu zaczął się topić, a piasek został z niego wypłukany i osadzony na pobliskich terenach. Przez kolejne 10tys. lat teren pokryty grubą warstwą lotnych piasków podjął próby dojścia do normalności, aż w końcu pokryły go gęste lasy i bujna roślinność

I wtedy do dzieła wkroczyli ludzie, którzy z powrotem wykarczowali teren (nie, nie po to żeby mieć pustynię :)). Były to czasy, gdy bardzo szybko rozwijał się przemysł kopalniany i wszystkie ingerencje człowieka w teren obecnej pustyni Błędowskiej, były napędzane właśnie tym faktem. W rezultacie ponownie zostały odkryte ogromne pokłady piasku, a z biegiem czasu wiatr ukształtował je w typową pustynię. Obserwowane były tam zjawiska takie jak fatamorgany, trąby powietrzne, burze piaskowe oraz wydmy.

W okresie międzywojennym pustynia przybrała funkcję poligonu wojskowego, na którym odbywały się ćwiczenia. Do teraz jest wiele miejsc, gdzie wstęp jest wzbroniony ze względu na bardzo realne zagrożenie trafienia na niewypał. Udostępniona część terenu została oczywiście oczyszczona z takich niespodzianek.

Nie da się ukryć, że czasy świetności pustyni już minęły i zaczyna ona ponownie zarastać. Istnieje bardzo realne zagrożenie, że stracimy ten unikalny teren. Obecnie pozostało około 60ha lotnego piasku, kiedyś było to 2200ha.

Nieoficjalna wersja głosi, że pustynię stworzyły rozgniewane diabły. Wkurzone, że ludzie podbierają im z ziemi surowce, postanowiły przynieść piasek znad morza i zasypać wszystkie kopalnie. Niestety piasek był tak ciężki, że rozsypał się nieco wcześniej i tak powstała pustynia błędowska.

Punkty widokowe zostały bardzo dobrze opisane na stronie www.pustyniabledowska.pl/pustynia-bledowska-dojechac/

Pustynia Borów Dolnośląskich

To zdecydowanie mój faworyt. Jej część zwana jest również Pustynią Kozłowską i jest ona jeszcze mniej znana niż ta wspomniana wyżej, a dodatkowo występują na niej liczne wydmy. To sprawia, że krajobraz jest iście fenomenalny. Wydmy wędrują, istnieje nawet udokumentowany przypadek, gdy zasypały 2,5 metrowy budynek znajdujący się w niedalekiej odległości. Pustynia ma podobną historię do pustyni błędowskiej, tyle że do jej odrodzenia przyczyniły się najbardziej niszczycielskie działania poligonu wojskowego. Swoją drogą część terenu nadal jest używana w celach wojskowych (wlicza się w to opuszczone miasto Pstrąże i niestety nie tak łatwo go przez to zwiedzić). Nie muszę chyba wspominać o tym, że osoby lubiące pojeździć quadem mają tam istny raj...

Na wydmy natknęłąm się na trasie Stara Oleszna - Pstrąże. Są dość dobrze widoczne. Sama pustynia znajduje się na terenie Przemkowskiego Parku Krajobrazowego.